Waarom duurzaam leven niet moeilijk en duur hoeft te zijn

Waar duurzaam leven voorheen een trend leek te worden, zet deze drastisch door in een verandering van levensstijl. Het is geen 2 voor 12, maar inmiddels 12 uur geworden. Getuige de nieuwsberichten die ons wekelijks om de oren vliegen en waarin met een dramatische toonaard wordt gesproken over de klimaatverandering. Blij worden we er niet van. Evenmin van het feit dat we een schuldgevoel krijgen van die ene vliegreis, die Ali Express bestelling en die warme douche van 20 minuten in hartje winter. Vooral niet als we met de vinger naar elkaar gaan wijzen. Moeten we dan alles opgeven? Nee hoor, dat hoeft niet. Bewustwording is het begin. En daarna zul je veel sneller overgaan tot duurzame alternatieven. Omdat het vanzelfsprekend en in veel gevallen ook budgetproof is.

Velen van jullie weten ongetwijfeld wel dat ik vegetariër ben. Ik schreef eerder al eens in een artikel dat ik geen vlees eet en daarmee blij ben dat ik ook het milieu het handje help. Daar kreeg ik een reactie op: “ach, als je €1000,- zou krijgen om een stuk vlees te eten, zou je echt wel toehappen. Zo verpest is de huidige maatschappij”. First of all: Natuurlijk zou ik dan een hap nemen van een stuk vlees. Ik laat geen €1.000 liggen. Ik spring ook in de sloot als ik er een flink bedrag voor krijg. Maar ben ik daarmee een kapitalist? Een klimaatverpester of ben ik dan ineens gediskwalificeerd? Nee. Tuurlijk niet. Duurzaam leven is geen spelletje. Dus als de buurman zegt zijn afval te scheiden maar ondertussen wel plastic rietjes in huis heeft zal ik hem daar niet op aanspreken. Waarom zou ik überhaupt? Er zijn mij geen spelregels bekend waarmee je ineens toegang krijgt tot een speciale ‘klimaatclub’.

Hoe doen wij dat?

Ik heb onlangs de voetafdruktest van het WNF gemaakt. Zeker een aanrader, want op die manier breng je in kaart welke impact jouw persoonlijke levensstijl op de aarde heeft. Het gaat o.a. over de wijze van wonen, je voeding, kijk op de wereld, levensstijl, vervoer en vakantie. De uitkomst van deze test geeft bij mij aan dat onze voetafdruk 4,54 hectare is. Als de hele wereld zou leven zoals wij doen, dan hebben we 2,6 aardbollen nodig. Oei, die hebben we dus niet. Het blijkt dat we ons hiermee wel onder de voetafdruk van een gemiddelde Nederlander bevinden, want die is maar liefst 6,3 hectare.

Welke duurzame alternatieven er nu in ons huishouden zijn:

• We wonen in een volledig geïsoleerd huis en wekken onze eigen stroom op via zonnepanelen.
• Ik ben vegetariër en mijn man+kind eten 2-3 dagen per week geen vlees.
• We scheiden ons afval aandachtig
• Speelgoed koop ik voor 70% tweedehands
• Schoonmaken doen we zonder chloor of bleekproducten
• Minder vliegreizen maken
• Niet meer op Ali Express kopen of andere buitenlandse webshops

Wat we kunnen verbeteren:

• Kiezen voor soja producten i.p.v melk en (room)boter
• Een koffiebonenmachine in plaats van aluminium koffie cupjes
• Gebruik maken van natuurlijk wasmiddel
• Eén auto de deur uit doen (geloof me, wil ik heel graag)
• Minder kleding kopen
• Bij elk nieuw product wat ik koop, kijken naar duurzame alternatieven. Denk aan wasbare luiers, wettenschijfjes, duurzame spenen, krijtjes, speelgoed, make-up, etc..

Moeten we dan alles opgeven?

Volgens mij draait het om bewustwording en elkaar inspireren tot duurzame alternatieven. Elkaar streng toespreken omdat iemand zegt te kiezen voor duurzame alternatieven maar tegelijk wel twee auto’s heeft werkt juist alleen maar averechts. Het resultaat? Klimaatontkennen en zeggen dat we op deze manier niet eens meer normaal kunnen leven. Maar vooral: denken dat jouw kleine bijdrage niets positiefs aan het milieu bijdraagt. Terwijl dat het begin is in de de keten van duurzaam leven.

Je hoeft niet alles op te geven, maar probeer klein te beginnen:

Door die stoffen tas mee te nemen naar de supermarkt. Of door je brood mee te nemen in een broodtrommel en je lampen te vervangen voor ledlampen. En kijk zeker eens naar de subsidies die er (nu nog) zijn voor het isoleren van je woning. Ook in een huurhuis zijn er tal van mogelijkheden.

Begin met het volgen van blogs en Instagram accounts op het gebied van duurzaam leven. Mijn favorieten zijn Columns By Kari (over duurzaam leven met kinderen) en Ik ben Iris niet.

Bespaar op ruimte, geld én milieu in je schoonmaakkastje

Chloor en bleek hebben we eigenlijk helemaal niet nodig. Bleek werd bij ons dikwijls in de wc gegooid. Wordt ‘ ie inderdaad lekker schoon van, maar ik was niet van plan om er uit te eten. “Groene zeep, afwasmiddel, soda en schoonmaakazijn doen net zo goed hun werk, zijn minder milieu belastend en ook nog eens stukken goedkoper”  las ik onlangs in de groene gids van de Volkskrant. Eigenlijk zou je schoonmaakkastje dan ook moeten bestaan uit deze vier producten, wat doekjes (geen wegwerp) en eventueel wat aanvullende, milieuvriendelijke schoonmaakproducten. Deze bezitten een ecogarantie keurmerk en zijn dus minder belastend voor het milieu. Staar je niet blind op al die milieukeurmerken, op de website van Milieu Centraal zijn de authentieke te vinden die ook daadwerkelijk door de strenge controle zijn gekomen.

Zelf je allesreiniger maken maar kun je niet tegen de geur van schoonmaakazijn? Een paar druppels etherische olie doet wonderen.

Afval scheiden helpt dus wel.

Ooit is er een keer geroepen dat afval scheiden zinloos is, omdat het uiteindelijk allemaal op een hoop komt. Dit fabeltje blijft de rondte doen, ook al zijn er inmiddels talloze berichten die dit tegenspreken. Afval scheiden loont alleen als je het ook goed doet. Sinds begin dit jaar zijn we aandachtig afval aan het scheiden. Dat betekent theezakjes, piepschuim vleesschaaltjes en zakken chips bij het restafval, luiers in de speciale luiercontainer (ik krijg Alex niet zover tot het overgaan op wasbare luiers ;-)) en een yoghurt beker met een kartonnen buitenkant wordt zorgvuldig uit elkaar gehaald en vervolgens verdeeld over rest, papier en gft afval. Eerlijk gezegd verklaarde ik de mensen die dit deden eerder voor gek, maar nu ik weet dat bepaalde grondstoffen alleen gerecycled kunnen worden als ze goed zijn gescheiden van elkaar ben ik er steeds beter in geworden. Daarentegen zijn er nog genoeg steden die geen gescheiden afval inzamelen. Des te meer reden om het zelf goed te doen, mits je er de kans toe hebt.

Het GFT verhaal is wel een dingetje geworden. Vooral met de hoge temperaturen van de laatste tijd groeit er ineens van alles in die bruine kliko. Vis-en vleesresten kun je het beste in krantenpapier wikkelen en vervolgens in de GFT gooien. Maar wij hebben geen kranten. Dus als er nieuw leven in onze kliko blijkt te groeien zit er niets anders op dan er klim-op takken in te gooien. Al composteren deze nauwelijks, biologisch afbreekbaar zijn ze in ieder geval wel.

Kijk op de handige website van de afvalscheidingswijzer als je twijfelt over de bestemming van jouw verpakking.

Hoe kun je leven zonder plastic?

Hoeft ook niet, want plastic is stevig materiaal wat prima is her te gebruiken. Kijk naar het plastic speelgoed van mijn zoontje. Het is vanuit onze jeugdjaren doorgegeven en nog zo goed als nieuw. Hergebruiken en recyclen is belangrijk en essentieel om de plastic soep te verminderen. Maar hoe zorg je er nu voor dat die duurzame handelingen een normale routine worden? Je kunt bijvoorbeeld beginnen met het meenemen van je eigen boodschappentassen en het afzweren van plastic flesjes. Neem altijd een Dopper mee of een eigen koffiebeker wanneer je bij het koffietentje staat. Stop altijd een opvouwbare shopper in je tas, neem herbruikbare groente/fruitzakjes mee naar de supermarkt en kies voor rvs rietjes. Doe dit allemaal in kleine stapjes. Niet tegelijk, want dan is de kans dat je het volhoudt minder groot.

Volkskrant journalist Lisa ging de uitdaging aan en probeerde een week lang zonder plastic te leven. Hoe moeilijk dat is, schreef ze in dit artikel.